Automatyczne rozpoznawanie tablic rejestracyjnych przy wjazdach na parkingi czy autostrady to jedno z najbardziej dynamicznie rozwijających się rozwiązań w zakresie automatycznego sterowania ruchem. Systemy „czytające” tablice rejestracyjne pojazdów znacznie usprawniają ruch poprzez skrócenie czasu obsługi pojedynczego pojazdu opuszczającego parking czy przejeżdżającego bramki autostradowe. W takich rozwiązaniach eliminuje się ręczną obsługę związaną z np. opłatami czy koniecznością zeskanowania biletu przy szlabanie.
Sposób działania systemu polega na tym, że po odczytaniu przez odpowiednią kamerę tablica rejestracyjna porównywana jest z bazą danych i w zależności od wyniku szlaban zostaje otwarty lub wywołane jest inne zdarzenie. W taki lub podobny sposób działa większość systemów otwierania szlabanów.
Systemy identyfikacji tablic rejestracyjnych znane są też pod oznaczeniami SITR (System identyfikacji tablic rejestracyjnych), ANPR (Automatic number plate recognition) lub LPR (License Plate Recognition). Skuteczne działanie takiego systemu zależy od rodzaju i usytuowania kamery, silnika sterującego szlabanem, oświetlenia, stopnia zabrudzenia tablic rejestracyjnych czy też od prędkości przejeżdżających pojazdów - co ma szczególne znaczenie przy dużym natężeniu ruchu. Kompletny system LPR (czy ANPR) składa się z połączonych w sieci następujących urządzeń:
- Kamery IP z funkcją czytania tablic,
- Serwera z odpowiednim oprogramowaniem,
- Sterowników szlabanów lub innych urządzeń.
Kamera czytająca tablicę, wysyła zarejestrowany obraz do serwera, gdzie poddawany jest on analizie, na podstawie której następuje odczyt numerów rejestracyjnych. Zdjęcie numerów rejestracyjnych może być zapisane na serwerze i zostać wykorzystane do innych celów np. do porównania z bazą numerów rejestracyjnych samochodów skradzionych. Do oprogramowania systemu mamy dostęp z dowolnego urządzenia posiadającego przeglądarkę internetową. Należy pamiętać, że oprogramowanie jest wielopoziomowe zatem różni użytkownicy systemu mogą posiadać różne uprawnienia. Systemy odczytu rejestracji pojazdów charakteryzują się możliwością realizowania bardzo wielu funkcji i tylko od właściciela systemu zależy, które z nich będzie wykorzystywał. Funkcjami tymi są:
- Wspomniane powyżej - alarmowanie o pojazdach skradzionych/poszukiwanych,
- Otwieranie szlabanu dla wszystkich pojazdów lub z pominięciem pojazdów z „czarnej listy” (czyli listy stworzonej przez zarządcę systemu na której znajdują się numery pojazdów, dla których wjazd jest zabroniony),
- Obsługa wielu kamer,
- Rejestracja czasu parkowania,
- Zliczanie wjazdów i wyjazdów,
- W przypadku dużych parkingów możliwość uruchomienia funkcji odnalezienia pojazdu (find my car),
- Klasyfikowanie pojazdów wg ilości wizyt, czasu pobytu czy choćby pory dnia,
- Klasyfikowanie wg lokalizacji z możliwością wizualizacji na mapie Polski,
- Harmonogramowanie wizyt - czyli ustawianie dostępu do parkingu wg określonego harmonogramu (taka sytuacja możliwa jest np. na małych parkignach przy urzędach miejskich, gdzie w godzinach pracy urzędu dostęp do parkingu mają tylko pojazdy znajdujące się na „białej liście” np. pracownicy, aby po godzinach pracy urzędu dostęp do parkingu miały wszystkie pojazdy - szlaban otworzy się dla każdego jednak w systemie może pozostać informacja o numerach pojazdu parkującego, czasie jego pobytu na parkingu itp.).
Takie bogactwo funkcji pozwala na różnorodność zastosowań a wszelkiego rodzaju dane statystyczne wynikające z systemu pozwalają właścicielom parkingu na bardziej efektywne zarządzanie.
Systemy odczytu tablic rejestracyjnych mogą stanowić także fragment znacznie bardziej rozbudowanych systemów parkingowych.
W skład rozbudowanych systemów parkingowych oprócz systemu czytania rejestracji wchodzi także system zliczania wolnych miejsc parkingowych, który pozwala kontrolować ilość pojazdów na parkingu lub w danej strefie i automatycznie regulować ruchem wg zadanych parametrów. Czytelne tablice informacyjne wykonane w technologii LED informują o wolnych miejscach lub stanie parkingu „WOLNY/ ZAJĘTY”. Zadaniem systemu jest usprawnienie organizacji ruchu na terenie parkingu poprzez naprowadzanie kierowców na wolne miejsca parkingowe. Kamery zewnętrzne i wewnętrzne wykrywają obecność pojazdów i automatycznie oznaczają wolne miejsce wykorzystując do tego kolorowe światła. Dane zbierane przez kamery ANPR na wjeździe, wyjeździe oraz wewnątrz parkingu są następnie zgromadzone w oprogramowaniu, dzięki czemu pozwalają określić liczbę wolnych miejsc parkingowych. Na dużych i bardziej skomplikowanych parkingach system dzięki zgromadzonym danym potrafi wskazać kierowcy kierunek ruchu oraz liczbę dostępnych miejsc w danej strefie parkingu - co zdecydowanie ułatwia kierowcom poruszanie się po parkingu w celu znalezienia wolnego miejsca. System ANPR pozwala także, w każdej chwili, na zlokalizowanie naszego pojazdu poprzez wprowadzenie w aplikację numeru rejestracyjnego - na tej podstawie dowiemy się, w którym sektorze parkingu jest nasze auto oraz jak tam dotrzeć. Ta funkcja potocznie nazywana jest lokalizatorem pojazdów.
Obraz z kamer pomocniczych znajdujących się wewnątrz parkingu może być wykorzystany również do odtworzenia zdarzeń parkingowych. Jeżeli dojdzie do incydentu, operator będzie w stanie prześledzić wydarzenia, sprawdzając alerty z konkretnych godzin.
System rozpoznawania tablic rejestracyjnych można także wykorzystać do ważenia pojazdów. Na podstawie rozpoznanego numeru rejestracyjnego, system odnajduje pierwsze ważenie i kojarzy je z drugim. Na podstawie różnicy dwóch mas zostaje określona masa netto towaru. Logika działania systemu może zostać każdorazowo dostosowana do konkretnych wymagań klienta.
Systemy LPR mogą być także wykorzystywane przez policję. Takie zastosowanie zostało zaimplementowane w Warszawie, gdzie policja wykorzystuje system do lokalizowania np. skradzionych pojazdów, czy też przy uruchomieniu procedury Child Alert - kiedy to sprawdzane jest czy samochód porywacza nie porusza się po terenie Warszawy. Wdrażanie systemu LPR w stolicy rozpoczęło się już 2021 r. a wartość projektu została oszacowana na kwotę 3766000zł z czego 85% sfinansował Norweski Mechanizm Finansowy 2014–2021. Pozostałą część 15% sfinansowała Komenda Stołeczna Policji.
Reasumując, opisane powyżej systemy LPR oraz sygnalizacji i zliczania wolnych miejsc parkingowych to dopiero namiastka tego jakie jeszcze systemy mogą być zainstalowane na współczesnym i nowoczesnym parkingu. Nie możemy bowiem zapominać o bileterkach, czyli terminalu wjazdowym oraz terminalu wyjazdowym, szlabanach, automatycznych kasach parkingowych czy też systemach sterowania oświetleniem w zależności od natężenia ruchu na parkingu. Urządzenia systemu parkingowego wykonują analizę zajętości parkingu, kontrolują ilość biletów w terminalach wjazdowych lub zarejestrowanych w systemie LPR, informują operatora o konieczności odebrania gotówki z automatycznych kas parkingowych. W przeciwieństwie do ręcznego poboru opłat za parkowanie, automatyczny system parkingowy pracuje autonomicznie i nie wymaga zaangażowania czynnika ludzkiego w pełnym wymiarze godzin pracy.
Robert Gabrysiak
