Jak powszechnie wiadomo systemy oddymiania stały się nieodzowną częścią instalacji mających na celu zapobieganie, ograniczanie szkodliwych skutków rozprzestrzeniania się ognia i dymu w obiektach budowlanych. Prawidłowo wykonany system powinien składać się z dobrze dobranych urządzeń jak również poprawnie wykonanych połączeń pomiędzy nimi, począwszy od prawidłowo dobranych kabli połączeniowych, poprzez odpowiedni montaż urządzeń do prawidłowej konfiguracji systemu. Niniejszy artykuł ma na celu przybliżenie tematu stosowania puszek o odporności ogniowej w systemach oddymiania w celu podłączania siłowników klap dymnych. W artykule omówiona zostanie budowa puszki PIP-5A, zalecenia montażowe, możliwości łączeniowe.
Jak wybrać właściwy produkt z wielu dostępnych na rynku?
Jak powszechnie wiadomo na rynku produktów przeznaczonych do systemów SAP istnieje wiele produktów przeznaczonych do łączeń napędów siłowników klap oddymiających – puszki łączeniowe o odporności ogniowej E90. Jak więc wybrać właściwy produkt do naszych zastosowań? Aby dokładnie odpowiedzieć na to pytanie należy w pełni zrozumieć ideę układu, do którego chcemy wybrać produkt.
Analizując dostępne na rynku centrale systemów oddymiania, możemy stwierdzić, że do sterowania siłownikami wykorzystywane są dwa lub trzy przewody (w zależności od sposobu podłączania rezystora kontroli linii). Mamy więc na wstępie bardzo ważną informację, że potrzebujemy puszki, do której będziemy mogli podłączyć: siłownik, sygnały sterujące z centrali, rezystor(y) końca linii. Na podstawie zebranych informacji wiemy już, że potrzebujemy puszki rozgałęźnej o odporności ogniowej E90 (do łączenia kabli typu HDGs, HLGs),o liczbie żył ≥ 2, ale czy to wystarczy? W przypadku prostych układów, gdzie do otwierania klapy wykorzystywany jest tylko jeden siłownik − puszka będzie rozwiązaniem wystarczającym, jednak, co w przypadku, gdy klapa jest znacznych rozmiarów i należy wykorzystać więcej niż jeden siłownik do otwierania klapy? W przypadku tego typu klap, należy koniecznie synchronizować ruch siłowników tak, aby dwa (lub więcej) siłowniki sterujące klapą pracowały jednocześnie. Nasuwa się więc kolejne pytanie − jak wykonać synchronizację siłowników. Tutaj na szczęście z pomocą przychodzą producenci, którzy opracowali to rozwiązanie, wystarczy połączyć siłowniki ze sobą przewodem 2-żyłowym. Jest to dla nas kolejna ważna informacja, że w celu łączenia klap o większej liczbie siłowników puszka rozgałęźna 2- lub 3-żyłowa jest niewystarczająca, gdyż zabraknie nam zacisków do podłączenia przewodów synchronizacyjnych. Po skorygowaniu informacji uzyskujemy rozwiązanie. Rozwiązaniem tym jest puszka rozgałęźna 5-żyłowa, która zabezpiecza nam wszystkie warianty połączeń – i to jest właśnie puszka PIP-5A. Puszka PIP-5A przeznaczona jest głównie do stosowania w systemach oddymiania, do łączenia przewodów zasilających, synchronizacyjnych klap oddymiających, może ona również służyć, jako puszka rozgałęźna 5 x 4 mm2 do wykonywania połączeń o odporności ogniowej E90. Wyrób posiada dokumenty CNBOP-PIB Aprobatę Techniczną AT-0601-0429/2014 oraz Certyfikat Zgodności Nr 3006/2015. Puszka PIP-5A została poddana próbie wytrzymałości ogniowej, jako element zespołów kablowych. Próba zakończyła się wynikiem pozytywnym.
Rys. 1. PIP-5A
Budowa puszki PIP-5A oraz zalecenia montażowe
Puszka PIP-5A wykonana jest z blachy stalowej malowanej proszkowo, wewnątrz znajdują się kostki ceramiczne zapewniające odpowiednią wytrzymałość ogniową. Kostki ułożone są „piętrowo” tak, aby w maksymalnym stopniu uprościć podłączanie przewodów. Pomiędzy kostkami (pod metalowymi osłonami) wykonane jest połączenie ognioodporne. Przewody połączeniowe można wprowadzać do wnętrza puszki zarówno poprzez przepusty od strony podłoża, jak również poprzez przepusty umieszczone w bocznych ścianach puszki. Maksymalna średnica przewodu, który można wprowadzić do puszki wynosi 16 mm.
Dzięki swojej budowie puszka umożliwia podłączenie przewodów 5-żyłowych o maksymalnych przekrojach 4 mm2. Puszka PIP-5A posiada Aprobatę Techniczną CNBOP-PIB, w której wymienione są typy przewodów wraz z którymi może być stosowana:
- HDGs FE180 PH90/E30-90 dla przewodów o przekroju ≥ 1 mm2 i liczbie żył ≥ 2,
- HLGsekwżo FE180 PH90/E30-90 dla przewodów o przekroju ≥ 1 mm2 i liczbie żył
- ≥ 2, HTKSHekw PH90 dla przewodów o przekroju ≥ 0,8 mm2 i liczbie par ≥ 1.
Rys. 1.1. Budowa puszki PIP-5A
Stosując puszkę PIP-5A w systemach SAP należy również pamiętać o tym, że puszka powinna być montowana do podłoża o wymaganiach opisanych w Aprobacie Technicznej: „Puszki instalacyjne przeciwpożarowe typu PIP należy mocować bezpośrednio do podłoża betonowego klasy ≥ B20 lub kamienia naturalnego. Dopuszczone do stosowania są inne materiały budowlane posiadające odpowiednią wytrzymałość i atest nośności ogniowej równej co najmniej klasie R30, R69, R90 odpowiednio dla klasyfikacji zespołów kablowych opisanych w Tablicy 1.”
Mocowania przewodów powinny być również wykonane w sposób właściwy (odpowiednie elementy, odpowiednie odległości pomiędzy elementami montażowymi). W przypadku wątpliwości zawsze warto spojrzeć w Aprobatę Techniczną wyrobu celem potwierdzenia dopuszczalnych metod montażu.
Podłączanie napędów do puszek serii PIP-5A
W przypadku stosowania puszki w systemach oddymiania, pojedyncza puszka stwarza możliwość podłączenia do trzech niezależnych siłowników (trzy klapy z pojedynczym napędem) lub jednej klapy oddymiającej z dwoma siłownikami oraz modułem końca linii. W przypadku podłączania napędów występujących w obrębie jednej klapy, producenci systemów oddymiania nakazują wykonywanie połączeń przewodów synchronizacyjnych pomiędzy siłownikami otwierającymi klapę tak, aby zapewnić jednoczesną pracę wszystkich napędów podczas ruchu klapy.
Rys. 1.2. Schemat podłączenia dwóch siłowników klap oddymiających do puszki PIP-5A
Rys. 1.3. Schemat podłączenia większej liczby siłowników do puszek PIP-5A
Jak powszechnie wiadomo, w przypadku projektowania systemów oddymiania w dużych obiektach przemysłowych, często wykorzystywane są klapy posiadające więcej niż dwa siłowniki. W przypadku występowania większej liczby napędów w obrębie jednej klapy, konieczne jest łączenie kilku par przewodów synchronizacyjnych. Puszka PIP-5A posiada wyjście przelotowe, co umożliwia rozbudowę systemu do praktycznie dowolnej liczby siłowników.
Jak widać na powyższych schematach, jak również po przeczytaniu artykułu można sobie uświadomić szereg zalet stosowania odpowiednio dobranej puszki m.in.: oszczędności na etapie zakupu produktu (jedna puszka rozgałęźna wielożyłowa zamiast kilku 2-żyłowych), jak również oszczędności czasu wynikające z przyspieszonego montażu (brak zbędnych kabli połączeniowych pomiędzy puszkami). Dobrze dobrana puszka zwiększa niezawodność instalacji przy jednoczesnym obniżaniu kosztów, co jest niewątpliwą zaletą zarówno dla inwestorów, projektantów jak i instalatorów.
Artykuł firmy W2
Szymon Ratajski
starszy konstruktor w firmie W2
