Od kilku miesięcy Gdynia może poszczycić się największym, wykorzystującym radiową technologię transmisji danych, systemem monitoringu miejskiego w kraju. Oddany do użytku 27 sierpnia minionego roku, już w pierwszym testowym miesiącu funkcjonowania umożliwił wykrycie i reakcję odpowiednich służb na ponad pół tysiąca zdarzeń. Inwestycja warta ok. 13,5 mln zł została w całości sfinansowany z budżetu miasta Gdyni, zaś jej wykonawcą była firma „Sprint" Sp. z o.o. Jak przekonują włodarze miasta, monitoring służyć ma przede wszystkim mieszkańcom i to właśnie z myślą o ich bezpieczeństwie zdecydowano się na jego budowę.

Historia

Początki miejskiego monitoringu Gdyni sięgają 2000 roku. Wówczas władze podjęły inicjatywę bodowy Miejskiego Systemu Monitoringu Wizyjnego. Jego realizatorem, podobnie jak w przypadku niedawnej rozbudowy, była firma „Sprint" Sp. z o.o. W ramach I etapu tegoż przedsięwzięcia oddano do eksploatacji 8 kamer szybkoobrotowych (lipiec 2000 r.). W grudniu 2002 r. system wzbogacił się o kolejnych osiem punktów kamerowych. Ówczesny monitoring miejski oparty był o urządzenia firmy ULTRAK (matryca wizyjna, system rejestracji, szybkoobrotowe kamery KD-6 z 18-krotnym zoomem optyczny) i obejmował swym zasięgiem wyłącznie najbardziej newralgiczne punkty śródmieścia. Przesył sygnałów wizyjnych i sterujących odbywał się przy wykorzystaniu okablowania światłowodowego. Wszystkie urządzenia zasilano za pomocą centralnego systemu zasilania gwarantowanego. W lipcu 2008 roku w rejonie Bulwaru Nadmorskiego zainstalowano kolejną, siedemnastą już kamerę. Za obsługę monitoringu odpowiedzialni byli funkcjonariusze policji. Centrum Obserwacyjne zlokalizowano w Komendzie Miejskiej Policji w Gdyni przy ulicy Portowej 15.

W 2006 roku podjęto decyzję o przeprowadzeniu dogłębnej analizy kilkuletniej pracy miejskiego monitoringu, która to dowiodła skuteczności wykorzystania nadzoru wizyjnego na rzecz poprawy bezpieczeństwa publicznego w mieście. W obszarze objętym zasięgiem kamer znacznie spadła liczba popełnianych przestępstw i wykroczeń. Zarówno Policja, jak i Straż Miejska, odnotowały redukcję ilości kradzieży, napadów, wybryków chuligańskich oraz dewastacji mienia. Dowodem skuteczności gdyńskiego monitoringu jest chociażby fakt, iż tylko w okresie od stycznia do sierpnia 2010 r. przy wykorzystaniu istniejących dotychczas 17 kamer odnotowano 121 zdarzeń.

Uzyskane w wyniku przeprowadzonej analizy wyniki, przesądziły o podjęciu decyzji o rozbudowie miejskiego monitoringu. Tym samym w maju 2008 roku ogłoszony został „Przetarg nieograniczony na opracowanie dokumentacji projektowej i wykonanie robót budowlanych – rozbudowa monitoringu Miasta Gdyni". Prowadzącym postępowanie przetargowe był Wydział Zarządzania Kryzysowego i Ochrony Ludności Urzędu Miasta. Jednym z załączników Specyfikacji Istotnych Warunków Zamówienia (SIWZ) był Program funkcjonalno-użytkowy określający zakres prac projektowych i robót budowlanych realizacji inwestycji „Rozbudowy monitoringu wizyjnego Miasta Gdyni", opracowany przez Polską Izbę Systemów Alarmowych.

Umowa na opracowanie dokumentacji i wykonanie rozbudowy Miejskiego Systemu Monitoringu Wizyjnego z firmą „Sprint" Sp. z o.o Oddział w Gdańsku została podpisana 21 sierpnia 2008 r. Na tej podstawie powstało nowe Centrum Monitoringu Miejskiego oraz Lokalne Centrum Monitoringu, system transmisji światłowodowej i radiowej (LMDS), a także 100 punktów kamerowych wyposażonych w kolorowe, szybkoobrotowe kamery. Warto w tym miejscu zaznaczyć, iż nowopowstały system został w pełni zintegrowany z istniejącym, zaś użyte urządzenia są ze sobą w pełni kompatybilne.

 

Punkty kamerowe

Z chwilą zakończenia procedur odbiorowych, 27 sierpnia 2010 roku, przekazany został do eksploatacji zmodernizowany i rozbudowany Miejski System Monitoringu Wizyjnego, składający się w sumie ze 117 kamer – 17 już istniejących oraz 100 nowoczesnych, szybkoobrotowych kamer ULTRAK HD6 z 35-krotnym zoomem optycznym. Kamery zostały zainstalowane na wysokości ok. 6 m na nowowybudowanych dedykowanych słupach kamerowych, bądź istniejących wcześniej słupach oświetleniowych lub trolejbusowych, a także na elewacjach budynków. Na punkt kamerowy, oprócz kamery CCTV, składają się urządzenia dodatkowe i pomocnicze, a także zespoły nadawczo-odbiorcze z antenami oraz osprzętem i okablowaniem niezbędnym do prawidłowego działania punktu kamerowego. Zasilanie zapewnione jest napięciem z lokalnych przyłączy energetycznych oraz przy wykorzystaniu urządzenia typu UPS, podtrzymującego zasilanie przez okres min. 15 min w przypadku zaniku napięcia podstawowego. Każdy punkt kamerowy wyposażone jest w ochronę przepięciową i przeciwporażeniową.

W odróżnieniu od dotychczasowego stanu, obecnie system obejmuje swym zasięgiem niemal cały obszar administracyjny Gdyni, choć nadal największe zagęszczenie kamer jest w Śródmieściu. Lokalizację nowych punktów kamerowych określono na podstawie opinii oraz raportów Straży Miejskiej i Policji o ilości zdarzeń odnotowanych w różnych częściach miasta. Przeprowadzono także konsultacje z radami dzielnic. Tym samym nowe kamery zainstalowane zostały w następujących dzielnicach: Śródmieście (8), Grabówek (2), Leszczynki (6), Chylonia (5), Pustki Cisowskie (2), Cisowa (2), Demptowo (1), Obłuże (11), Oksywie Górne (6), Oksywie (1), Babie Doły (4), Działki Leśne (4), Wzg. św. Maksymiliana (10), Redłowo (4), Orłowo (6), Witomino (9), Mały Kack (1), Wielki Kack (2), Karwiny (8), Dąbrowa (8).

Kamery monitorują najważniejsze trakty komunikacyjne, przystanki, okolice dworców, miejsca organizacji imprez masowych i zgromadzeń, pobliże budynków użyteczności publicznej, otoczenia szkół i przedszkoli, miejsca zabaw i rekreacji, okolice sklepów monopolowych oraz lokali rozrywkowych. Przeprowadzone testy w skrajnie trudnych warunkach potwierdziły przydatność systemu monitoringu w sytuacjach słabego oświetlenia oraz utrudnionej widoczności. Bardzo wysoka jakość zapisu pozwala bez problemu odczytać tablice rejestracyjne lub zidentyfikować osobę po jej twarzy.

Dzięki sprzężeniu systemu monitoringu z interwencyjnym działaniem możliwa stała się natychmiastowa reakcja na zaistniałe zdarzenie. W razie potrzeby operator monitoringu poprzez stacjonującego w MCZK dyżurnego Straży Miejskiej powiadamia odpowiednio patrol Policji lub Straży Miejskiej bądź jednostkę Państwowej Straży Pożarnej, pogotowie ratunkowego, pogotowie komunalne (energetyczne, gazowe, wodne itp.), straż graniczną, podmioty właściwe w sprawach ochrony środowiska, Zarząd Dróg i Zieleni czy Wydział Zarządzania Kryzysowego i Ochrony Ludności UM Gdyni.

 

Centra oglądowe

Główne Centrum Oglądowe (GCO)pełni rolę podstawowego miejsca obserwacji i archiwizacji obrazu. Centrum zlokalizowane zostało w budynku Komendy Miejskiej Państwowej Straży Pożarnej przy ul. Władysława IV 12/14, gdzie już od pewnego czasu znajduje się Miejskie Centrum Zarządzania Kryzysowego oraz Miejskie Centrum Powiadamiania Ratunkowego.

Miejski System Monitoringu Wizyjnego podlega nowoutworzonemu referatowi Straży Miejskiej. Obecnie zatrudnia on 40 operatorów oraz osoby zarządzające całym systemem. Obraz z monitoringu miejskiego nadzorowany jest w systemie całodobowym. Operatorzy pracują na ośmiu stanowiskach w trybie trzyzmianowym. W razie potrzeby istnieje możliwość niezwłocznego przejścia na system dwunastogodzinny. Wszyscy pracownicy Centrum Monitoringu Miejskiego odbyli 6-dniowe profesjonalne szkolenia przeprowadzone przez Akademię Monitoringu Wizyjnego.

Łączna powierzchnia pomieszczeń dzierżawionych przez Urząd Miasta Gdyni od Komendy Miejskiej Państwowej Straży Pożarnej z przeznaczeniem na GCO, to 85,5 m2. Sala operatorów mieści obecnie osiem stanowisk operatorskich (docelowo dziesięć), stanowisko administratora systemu oraz stanowisko kierownika. Dodatkowe miejsca operatorskie zostały umiejscowione na stanowisku Straży Miejskiej w MCZK oraz w Sali Zarządzania Kryzysowego. Miejsce pracy operatora oraz dowódcy zmiany wyposażone jest w 3 monitory 21", wydajną jednostkę centralną typu PC oraz pulpit sterujący kamerami obrotowymi. Rolą głównego monitora cyfrowego jest wyświetlanie całego stanowiska zarządzania, podgląd zarejestrowanego materiału, sterowanie wyświetlaniem kamer i obsługa alarmów. Maksymalnie może wyświetlić obraz pochodzący z 16 kamer. Drugi i trzeci monitor służą do wyświetlania pełnoekranowego obrazu z dowolnej kamery.

Administrator systemu zarządza całym systemem, nadaje obserwatorom uprawnienia oraz archiwizuje nagrania. Stanowisko administracyjne wyposażone jest w pulpit sterujący, operatorską stację komputerową (jednostkę centralną) oraz dwa monitory, których funkcje są odpowiednie do zadań monitorów na stanowiskach operatorskich. Do dyspozycji administratora systemu przypisana została również drukarka laserowa oraz wideodrukarka termosublimacyjna.

Stanowisko operacyjne na SZK umożliwia wielkoformatowy podgląd i sterowanie dowolnej kamery z systemu. Wyposażone jest w dwa monitory, operatorską stację komputerową oraz projektor multimedialny.

Cała Gdynia podzielona została na sześć sektorów z przyporządkowaną odpowiednią grupą kamer. Do każdego rewiru dostęp mają tylko ściśle określeni użytkownicy. Rolą operatorów jest wychwycenie oraz reagowanie na każde naruszenie bezpieczeństwa i porządku publicznego, począwszy od aktów wandalizmu i niszczenia mienia, poprzez kradzieże i włamania, kończąc na ekscesach chuligańskich oraz wykroczeniach w ruchu drogowym. System ma również za zadanie wsparcie służb odpowiedzialnych za zabezpieczenie imprez masowych, zgromadzeń oraz uroczystości, jak i pomoc osobom wymagającym udzielenia pierwszej pomocy medycznej lub znajdujących się w stanie bezpośredniego zagrożenia.

GCO jest w pełni klimatyzowane, posiada pełne zaplecze techniczne i socjalne, wraz z aneksem kuchennym. Operatorom przysługuje pięciominutowa przerwa na każdą godzinę pracy. Centrum wyposażone zostało w awaryjny system zasilania obejmujący elementy oświetlenia i zasilania urządzeń. Awaryjne zasilanie zabezpiecza normalną pracę GCO w przypadku zaniku prądu.

Wcześniejsze centrum oglądowe w KMP w Gdyni przekształcone zostało w Lokalne Centrum Monitoringu. W pomieszczeniu Sztabu Komendy Miejskiej Policji znajdują się stanowiska: operatorskie systemu monitoringu, oficera dyżurnego, pomocnika oficera dyżurnego oraz stanowisko w pomieszczeniu wspomagania dowodzenia. W ramach rozbudowy miejskiego monitoringu wybudowano kablowe połączenie światłowodowe relacji KMP – KM PSP (MCZK). Dzięki niemu Policja ma pełen dostęp do systemu oraz baz danych. Obraz pochodzący z kamer monitoringu miejskiego może być wykorzystywany zarówno do celów operacyjnych jak i dowodowych.

 

Transmisja danych

Miejski System Monitoringu Wizyjnego jest największym w Polsce, wykorzystującym radiową transmisję danych. Twórcy systemu transmisji radiowej sięgnęli po najnowocześniejsze rozwiązania techniczne z zakresu telekomunikacji i informatyki. Na obszarze całego miasta rozsianych zostało 8 stacji bazowych LMDS (ang. Local Multipoint Distribution Services) połączonych siecią radiolinii o przepustowościach rzędu 40 – 372 Mb/s. Dzięki wykorzystaniu zarezerwowanych pasów częstotliwości 23 i 28 Ghz, nadzorowanych przez Urząd Komunikacji Elektronicznej, uzyskano wysoką odporność na zakłócenia oraz próby nieautoryzowanego dostępu.

Wszystkie stacje bazowe połączone zostały drogą radiową. Przepływowość łączy radioliniowych zapewnia bezzakłóceniową transmisję sygnału wizyjnego z poszczególnych kamer przy prędkości 25 kl/s oraz rozdzielczość minimum 4CIF wyświetlanych w centrach oglądowych obrazów.

Stacje bazowe LMDS komunikują się drogą radiową z terminalami, podłączonymi bezpośrednio do koderów cyfrowych. Zadaniem tych ostatnich jest przekształcenie obrazu z kamery CCTV w strumień cyfrowy. Z drugiej strony odpowiadają one za wysyłanie komunikatów do elektroniki sterującej kamerą.

Sieć szkieletową oparto o rozwiązanie Eclipse firmy HarrisStratex Networks. Radiowy system Eclipse jest nowoczesnym rozwiązaniem dla bezprzewodowej transmisji typu punkt-punkt. Łączy się on ze stacją bazową LMDS za pomocą wieloportowego przełącznika sieciowego firmy ENTERASYS serii B2. Zlokalizowany w GCO pozycjonowany przełącznik rdzeniowy ENTERASYS serii G5 zarządza wszystkimi połączeniami całej sieci monitoringu wizyjnego.

Każdy punkt kamerowy wraz z połączeniem do niej tworzy oddzielną sieć VLAN (z ang. Virtual Local Area Network). Sieci VLAN połączone są ze sobą poprzez protokół IP rutingu (ang. routing IP). Podsystem zasilania stacji bazowych wyposażony jest w baterie podtrzymujące ich pracę w przypadku braku zewnętrznego zasilania, przez okres minimum 4 godzin. Wbudowany mechanizm kontroli stanu rozładowania baterii w połączeniu z sygnalizacją w GCO braku napięcia zewnętrznego lub awarii obwodów zasilających urządzenia, a także sygnalizacja niskiego stanu naładowania baterii, umożliwia ciągłą kontrolę pracy stacji bazowych LMDS.

Za monitorowanie i zarządzanie siecią odpowiada system NetCrunch, zainstalowany na dedykowanym serwerze HP z systemem WINDOWS SERVER 2008. System pracuje w warstwach EMS (Element Management System) i NMS (Network Management System). NetCrunch w sposób ciągły monitoruje dostępność sieci, umożliwia wyświetlanie jej wizualizacji, przedstawia działanie systemu oraz dostępnych w nim usług. System umożliwia również tworzenie szeregu automatycznych raportów (np. wydajności serwerów i stacji roboczych).

System transmisji radiowej cechuje swoista nadmiarowość, którego wyrazem są zachowane rezerwy pasm częstotliwości. Wszystkie łącza teletransmisyjne zostały zaprojektowane w ten sposób, by umożliwiać późniejszy rozwój sieci oraz włączenie kolejnych punktów kamerowych. Na wybranych odcinkach radiowy system transmisji danych uzupełniony został o rozwiązanie przewodowe (np. kamery na Pl. Kaszubskim oraz przy ul. Świętojańskiej.

 

Rejestracja i archiwizacja

Rejestracja i archiwizacja odbywa się w pomieszczeniach GCO. Przesył strumienia live do oglądu odbywa się w rozdzielczości co najmniej 4CIF z częstotliwością min. 25 kl/s. System umożliwia niezależnie dla każdej kamery definiowanie parametrów nagrywania, transmisji oraz sterowania, a także alarmuje w przypadku zaniku obrazu wideo na którymś z wejść lub próby sabotażu. Całkowicie cyfrowe przetwarzanie sygnału oraz transmisja zakodowanych strumieni wideo odbywa się w oparciu o protokół TCP/IP. Obraz na żywo z kamer oraz zrobione przez nie zdjęcia mogą być dostarczane do przenośnych terminali PDA, będących w posiadaniu służb patrolowych bądź innych osób do tego uprawnionych.

System umożliwia wybór trybu nagrywania (ręczne załączanie, ciągły, automatyczny po wykryciu ruchu oraz automatyczny po wystąpieniu zdarzenia w systemie). Zapis strumieni danych wideo prowadzony jest ze wszystkich kamer 24 godz./dobę z częstotliwością min. 4 kl/s oraz w rozdzielczości 4CIF. System archiwizacji opiera się na rozwiązaniach VIDOS NVR firmy BOSCH. W kompresji wykorzystywany jest powszechny standard MPEG 4.

W serwerowni znajdują się urządzenia systemu teletransmisyjnego, serwery systemu archiwizacji oraz macierze dyskowe. Nagrania archiwizowane są na 5 serwerach firmy IBM z zainstalowanym systemem WINDOWS SERVER i VIDOS-NVR oraz na 5 macierzach firmy INFOTREND skonfigurowanych do równomiernego zapisu obrazu ze wszystkich kamer za pośrednictwem technologii FibreChannel wspartych zabezpieczeniem RAID5 i hot-spare. Sumaryczna pamięć systemu archiwizacji wynosi 70 TB i umożliwia przechowywanie nagrań ze 117 kamer przez okres 30 dni.

 

Posumowanie

Miejski System Monitoringu Wizyjnego jest najrozleglejszym monitoringiem w miastach o porównywalnej wielkości. Jedna kamera systemu przypada na ok. 1400 gdynian. Warto również wspomnieć, iż na terenie miasta, niezależnie z inicjatywy rad dzielnic i jednostek samorządowych, funkcjonuje osiem lokalnych systemów monitoringu. Łącznie 58 kamer nadzoruje podziemne przejścia uliczne, okolice szkół i przystanków kolejowych, trakty komunikacyjne oraz basen jachtowy. Pozostaje mieć tylko nadzieję, iż koszta poniesione na rozbudowę i modernizację miejskiego monitoringu szybko zwrócą się w postaci wymiernego wzrostu bezpieczeństwa mieszkańców, odwiedzających Gdynię turystów oraz kibiców przybyłych do trójmiasta na Mistrzostwa Europy w Piłce Nożnej UEFA EURO 2010™.

OMiI 1/2011

Pin It